ATATÜRK'ÜN HAYATI
Mustafa Kemal Atatürk 1881 yılında Selânik'te Kocakasım Mahallesi, Islâhhâne Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi XIV-XV. yüzyıllarda Konya ve Aydın'dan Makedonya'ya yerleştirilmiş Kocacık Yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selânik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Milis subaylığı, evkaf katipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Atatürk'ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü, sadece Makbule (Atadan) 1956 yılına değin yaşadı.
Küçük Mustafa öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde öğrenime başladı, sonra babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi'ne geçti. Bu sırada babasını kaybetti (1888). Bir süre Rapla Çiftliği'nde dayısının yanında kaldıktan sonra Selânik'e dönüp okulunu bitirdi. Selânik Mülkiye Rüştiyesi'ne kaydoldu. Kısa bir süre sonra 1893 yılında Askeri Rüştiye'ye girdi. Bu okulda Matematik öğretmeni Mustafa Bey adına "Kemal" i ilave etti. 1896-1899 yıllarında Manastır Askeri İdâdi'sini bitirip, İstanbul'da Harp Okulunda öğrenime başladı. 1902 yılında teğmen rütbesiyle mezun oldu. Harp Akademisi'ne devam etti. 11 Ocak 1905'te yüzbaşı rütbesiyle Akademi'yi tamamladı. 1905-1907 yılları arasında Şam'da 5. Ordu emrinde görev yaptı. 1907'de Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oldu. Manastır'a III. Ordu'ya atandı. 19 Nisan 1909'da İstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda Kurmay Başkanı olarak görev aldı. 1910 yılında Fransa'ya gönderildi. Picardie Manevraları'na katıldı. 1911 yılında İstanbul'da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde çalışmaya başladı.
1911 yılında İtalyanların Trablusgarp'a hücumu ile başlayan savaşta, Mustafa Kemal bir grup arkadaşıyla birlikte Tobruk ve Derne bölgesinde görev aldı. 22 Aralık 1911'de İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı. 6 Mart 1912'de Derne Komutanlığına getirildi.
Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katıldı. Dimetoka ve Edirne'nin geri alınışında büyük hizmetleri görüldü. 1913 yılında Sofya Ateşemiliterliğine atandı. Bu görevde iken 1914 yılında yarbaylığa yükseldi. Ateşemiliterlik görevi Ocak 1915'te sona erdi. Bu sırada I. Dünya Savaşı başlamış, Osmanlı İmparatorluğu savaşa girmek zorunda kalmıştı. Mustafa Kemal 19. Tümeni kurmak üzere Tekirdağ'da görevlendirildi.
1914 yılında başlayan I. Dünya Savaşı'nda, Mustafa Kemal Çanakkale'de bir kahramanlık destanı yazıp İtilaf Devletlerine "Çanakkale geçilmez! " dedirtti. 18 Mart 1915'te Çanakkale Boğazını geçmeye kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası'na asker çıkarmaya karar verdiler. 25 Nisan 1915'te Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerini, Mustafa Kemal'in komuta ettiği 19. Tümen Conkbayırı'nda durdurdu. Mustafa Kemal, bu başarı üzerine albaylığa yükseldi. İngilizler 6-7 Ağustos 1915'te Arıburnu'nda tekrar taarruza geçti. Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos'ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos'ta Kireçtepe, 21 Ağustos'ta II. Anafartalar zaferleri takip etti. Çanakkale Savaşlarında yaklaşık 253.000 şehit veren Türk ulusu onurunu İtilaf Devletlerine karşı korumasını bilmiştir. Mustafa Kemal'in askerlerine "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!" emri cephenin kaderini değiştirmiştir.
Mustafa Kemal Çanakkale Savaşları'dan sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakır'da görev aldı. 1 Nisan 1916'da tümgeneralliğe yükseldi. Rus kuvvetleriyle savaşarak Muş ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı. Şam ve Halep'teki kısa süreli görevlerinden sonra 1917'de İstanbul'a geldi. Velihat Vahidettin Efendi'yle Almanya'ya giderek cephede incelemelerde bulundu. Bu seyahatten sonra hastalandı. Viyana ve Karisbad'a giderek tedavi oldu. 15 Ağustos 1918'de Halep'e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Bu cephede İngiliz kuvvetlerine karşı başarılı savunma savaşları yaptı. Mondros Mütarekesi'nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Bu ordunun kaldırılması üzerine 13 Kasım 1918'de İstanbul'a gelip Harbiye Nezâreti'nde (Bakanlığında) göreve başladı.
Mondros Mütarekesi'nden sonra İtilaf Devletleri'nin Osmanlı ordularını işgale başlamaları üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgeyle "Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını " ilan edip Sivas Kongresi'ni toplantıya çağırdı. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum, 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi'ni toplayarak vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı. 27 Aralık 1919'da Ankara'da heyecanla karşılandı. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemal seçildi Türkiye Büyük Millet Meclisi, Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuçlanması için gerekli yasaları kabul edip uygulamaya başladı.
Türk Kurtuluş Savaşı 15 Mayıs 1919'da Yunanlıların İzmir'i işgali sırasında düşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı. 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması'nı imzalayarak aralarında Osmanlı İmparatorluğu'nu paylaşan I. Dünya Savaşı'nın galip devletlerine karşı önce Kuvâ-yi Milliye adı verilen milis kuvvetleriyle savaşıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi düzenli orduyu kurdu, Kuvâ-yi Milliye - ordu bütünleşmesini sağlayarak savaşı zaferle sonuçlandırdı.
Mustafa Kemal yönetimindeki Türk Kurtuluş Savaşının önemli aşamaları şunlardır:
-
Sarıkamış (20 Eylül 1920), Kars (30 Ekim 1920) ve Gümrü'nün (7 Kasım 1920) kurtarılışı.
-
Çukurova, Gazi Antep, Kahraman Maraş, Şanlı Urfa savunmaları ( 1919-1921 )
-
I. İnönü Zaferi ( 6 - 10 Ocak 1921 )
-
II. İnönü Zaferi ( 23 Mart - 1 Nisan 1921 )
-
Sakarya Zaferi ( 23 Ağustos - 13 Eylül 1921 )
-
Büyük Taarruz, Büyük Zafer ( 26 Ağustos - 9 Eylül 1922 )
Sakarya Zaferinden sonra 19 Eylül 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi Mustafa Kemal'e Mareşal rütbesi ve Gazi unvanını verdi. Kurtuluş Savaşı, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'yla sonuçlandı. Böylece Sevr Antlaşması'yla paramparça edilen, Türklere 5-6 il büyüklüğünde vatan bırakılan Türkiye toprakları üzerinde ulusal birliğe dayalı yeni Türk devletinin kurulması için hiçbir engel kalmadı.
23 Nisan 1920'de Ankara'da TBMM'nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu müjdelenmiştir. Meclisin Türk Kurtuluş Savaşı'nı başarıyla yönetmesi, yeni Türk devletinin kuruluşunu hızlandırdı. 1 Kasım 1922'de hilâfet ve saltanat birbirinden ayrıldı, saltanat kaldırıldı. Böylece Osmanlı İmparatorluğu'yla yönetim bağları koparıldı. 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet idaresi kabul edildi, Atatürk oybirliğiyle ilk cumhurbaşkanı seçildi. 30 Ekim 1923 günü İsmet İnönü tarafından Cumhuriyet'in ilk hükümeti kuruldu. Türkiye Cumhuriyeti, "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ve "Yurtta barış cihanda barış" temelleri üzerinde yükselmeye başladı.
Atatürk Türkiye'yi "Çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak" amacıyla bir dizi devrim yaptı. Bu devrimleri beş başlık altında toplayabiliriz:
1. Siyasal Devrimler:
· Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
· Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
· Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
2. Toplumsal Devrimler
· Kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesi (1926-1934)
· Şapka ve kıyafet devrimi (25 Kasım 1925)
· Tekke zâviye ve türbelerin kapatılması (30 Kasım 1925)
· Soyadı kanunu ( 21 Haziran 1934)
· Lâkap ve unvanların kaldırılması (26 Kasım 1934)
· Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçülerin kabulü (1925-1931)
3. Hukuk Devrimi :
· Mecellenin kaldırılması (1924-1937)
· Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunların çıkarılarak laik hukuk düzenine geçilmesi (1924-1937)
4. Eğitim ve Kültür Alanındaki Devrimler:
· Öğretimin birleştirilmesi (3 Mart 1924)
· Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasım 1928)
· Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1931-1932)
· Üniversite öğreniminin düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)
· Güzel sanatlarda yenilikler
5. Ekonomi Alanında Devrimler:
· Aşârın kaldırılması
· Çiftçinin özendirilmesi
· Örnek çiftliklerin kurulması
· Sanayiyi Teşvik Kanunu'nun çıkarılarak sanayi kuruluşlarının kurulması
· I. ve II. Kalkınma Planları'nın (1933-1937) uygulamaya konulması, yurdun yeni yollarla donatılması
Soyadı Kanunu gereğince, 24 Kasım 1934'de TBMM'nce Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadı verildi. Atatürk, 24 Nisan 1920 ve 13 Ağustos 1923 tarihlerinde TBMM Başkanlığına seçildi. Bu başkanlık görevi, Devlet-Hükümet Başkanlığı düzeyindeydi. 29 Ekim 1923 yılında Cumhuriyet ilan edildi ve Atatürk ilk cumhurbaşkanı seçildi. Anayasa gereğince dört yılda bir cumhurbaşkanlığı seçimleri yenilendi. 1927,1931, 1935 yıllarında TBMM Atatürk'ü yeniden cumhurbaşkanlığına seçti.
Atatürk sık sık yurt gezilerine çıkarak devlet çalışmalarını yerinde denetledi. İlgililere aksayan yönlerle ilgili emirler verdi. Cumhurbaşkanı sıfatıyla Türkiye'yi ziyaret eden yabancı ülke devlet başkanlarını, başbakanlarını, bakanlarını komutanlarını ağırladı.
15-20 Ekim 1927 tarihinde Kurtuluş Savaşı'nı ve Cumhuriyet'in kuruluşunu anlatan büyük nutkunu, 29 Ekim 1933 tarihinde de 10. Yıl Nutku'nu okudu.
Atatürk özel yaşamında sadelik içinde yaşadı. 29 Ocak 1923'de Latife Hanımla evlendi. Birçok yurt gezisine birlikte çıktılar. Bu evlilik 5 Ağustos 1925 tarihine dek sürdü. Çocukları çok seven Atatürk Afet (İnan), Sabiha (Gökçen), Fikriye, Ülkü, Nebile, Rukiye, Zehra adlı kızları ve Abdurrahim Tunçak'ı manevi evlat edindi. Mustafa ve İhsan adlı çocukları himayesine aldı. Yaşayanlarına iyi bir gelecek hazırladı.
1937 yılında çiftliklerini hazineye, bir kısım taşınmazlarını da Ankara ve Bursa Belediyelerine bağışladı. Mirasından kız kardeşine, manevi evlatlarına, Türk Dil ve Tarih Kurumlarına pay ayırdı. Kitap okumayı, müzik dinlemeyi, dans etmeyi, ata binmeyi ve yüzmeyi çok severdi. Zeybek oyunlarına, güreşe, Rumeli türkülerine aşırı ilgisi vardı. Tavla ve bilardo oynamaktan büyük keyif alırdı. Sakarya adlı atıyla, köpeği Fox'a çok değer verirdi. Zengin bir kitaplık oluşturmuştu. Akşam yemeklerine devlet ve bilim adamlarını, sanatçıları davet eder, ülkenin sorunlarını tartışırdı. Temiz ve düzenli giyinmeye özen gösterirdi. Doğayı çok severdi. Sık sık Atatürk Orman Çiftliği'ne gider, çalışmalara bizzat katılırdı.
Fransızca ve Almanca biliyordu. 10 Kasım 1938 saat 9.05'te yakalandığı siroz hastalığından kurtulamayarak İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda hayata gözlerini yumdu. Cenazesi 21 Kasım 1938 günü törenle geçici istirahatgâhı olan Ankara Etnografya Müzesi'nde toprağa verildi. Anıtkabir yapıldıktan sonra nâşı görkemli bir törenle 10 Kasım 1953 günü ebedi istirahatgâhına gömüldü.
ATATÜRK'ÜN SON YILLARI VE ÖLÜMÜ
Atatürk'ün ilk hastalık belirtisi 1937 yılında ortaya çıktı. 1938 yılı başlarında Yalova'da bulunduğu sırada, ciddî olarak hastalandı. Buradaki tedavi olumlu sonuç verdi. Fakat tamamen iyileşmeden Ankara'ya yaptığı yorucu yolculuk, hastalığının artmasına sebep oldu. Bu tarihlerde Hatay sorununun gündemde olması da onu yormaktaydı. Hasta olmasına rağmen, Mersin ve Adana'ya geziye çıktı. Kızgın güneş altında askerî birliklerimizi teftiş edip tatbikat yaptıran Atatürk, çok yorgun düştü. Ülkü edindiği millî dava uğruna kendi sağlığını hiçe saydı. Güney seyahati hastalığının artmasına sebep oldu. 26 Mayıs'ta Ankara'ya döndükten sonra tedavi ve istirahat için İstanbul'a gitti. Doktorlar tarafından, siroz hastalığı teşhisi kondu.
Deniz havası iyi geldiği için, Savarona Yatı'nda bir süre dinlendi. Bu durumda bile ülke sorunlarıyla ilgilenmeye devam etti. İstanbul'a gelen Romanya kralı ile görüştü. Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti. 4 Temmuz 1938'de Hatay Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi Atatürk'ü çok sevindirip moralini düzeltti. Temmuz sonlarına kadar Savarona'da kalan Atatürk'ün hastalığı ağırlaşınca Dolmabahçe Sarayı'na nakledildi. Fakat hastalığı durmadan ilerliyordu. O'nun hastalığını duyan Türk halkı, sağlığıyla ilgili haberleri heyecanla takip ediyor, bütün kalbiyle iyileşmesini diliyordu. Hastalığının ciddiyetini kavrayarak 5 Eylül 1938'de vasiyetini yazıp servetinin büyük bir kısmını Türk Tarih ve Türk Dil kurumlarına bağışladı. Ekim ayı ortalarında durumu düzelir gibi oldu. Fakat, çok arzuladığı hâlde, Ankara'ya gelip cumhuriyetin on beşinci yıl dönümü törenlerine katılamadı.
29 Ekim 1938'de kahraman Türk Ordusu'na yolladığı mesaj, Başbakan Celâl Bayar tarafından okundu. "Zaferleri ve mazisi insanlık tarihi ile başlayan, her zaman zaferlerle beraber medeniyet nurlarını taşıyan kahraman Türk ordusu!" sözü ile Türk Ordusu'nun önemini belirtmiştir. Yine aynı mesajda "Türk vatanının ve Türk'lük camiasının şan ve şerefini, dahilî ve harici her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni, her an ifaya hazır ve amade olduğuna benim ve büyük ulusumuzun tam bir inan ve itimadımız vardır" diyerek Türk Ordusu'na olan güvenini belirtmiştir.
Atatürk 1 Kasım 1938'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılış töreninde de bulunamadı. Hazırladığı açılış nutkunu Başbakan Celâl Bayar okudu. Atatürk bu nutkunda ülkenin imarı, sağlık hizmetleri ve ekonomi konularındaki faaliyetleri açıkladı. Bundan başka eğitim ve kültür konularına da temas edip gençliğin millî şuurlu ve modern kültürlü olarak yetişmesi için İstanbul Üniversitesi'nin geliştirilmesi, Ankara Üniversitesi'nin tamamlanması ve Van Gölü civarında bir üniversitenin kurulması için çalışmaların yapıldığını belirtti. Türk Tarih ve Türk Dil kurumlarının çalışmalarından duyduğu memnuniyeti açıkladı. Ayrıca Türk gençliğinin kültürde olduğu gibi spor sahasında da idealine ulaştırılması için Beden Terbiyesi Kanunu'nun uygulamaya konulmasından duyduğu memnuniyeti belirtti. Atatürk, ölümüne kadar memleket meselelerinden bir an olsun uzak kalmamıştı.
Atatürk'ün hastalığı tekrar şiddetlendi. 8 Kasımda sağlığıyla ilgili raporlar yayımlanmaya başlandı. Bütün memleketi tekrar derin bir üzüntü kapladı. Her Türk'ün kalbi onun kurtulması dileğiyle çarpıyordu. Ancak, kurtarılması için gösterilen çabalar sonuç vermedi ve korkulan oldu. Dolmabahçe Sarayı'nda 10 Kasım 1938 sabahı saat dokuzu beş geçe, insan için değişmez kanun, hükmünü uyguladı. Mustafa Kemal Atatürk aramızdan ayrıldı. Bu kara haberle, yalnız Türk milleti değil, bütün dünya yasa büründü. Büyük, küçük bütün devletler onun cenaze töreninde bulunmak üzere temsilciler göndererek, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusuna karşı duydukları derin saygıyı belirten mesajlar gönderdiler. 16 Kasım günü Atatürk'ün tabutu, Dolmabahçe Sarayı'nın büyük tören salonunda katafalka konuldu.
Üç gün üç gece, gözü yaşlı bir insan seli ulu önderine karşı duyduğu saygı, minnet ve bağlılığını ifade etti. Cenaze namazı 19 Kasım günü Prof. Şerafettin Yaltkaya tarafından kıldırıldı. On iki generalin omzunda sarayın dış kapısına çıkarılan tabut, top arabasına konularak, İstanbul halkının gözyaşları arasında Gülhane Parkı'na götürüldü. Buradan bir torpido ile Yavuz zırhlısına nakledildi. Büyük Ada açıklarına kadar, donanmamız ve törene katılmak için gelmiş olan yabancı gemilerin eşlik ettiği Yavuz zırhlısı cenazeyi İzmit'e getirdi. Burada Yavuz zırhlısından alınan cenaze, özel bir trene kondu. Atalarına son saygı görevlerini yapmak üzere toplanan halkın kalbinde derin bir üzüntü bırakarak Ankara'ya getirilmek üzere hareket edildi.
Atatürk'ün vefatı üzerine cumhurbaşkanı seçilen İsmet İnönü, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, bakanlar, Genelkurmay Başkanı, milletvekilleri ile ordu ve devlet ileri gelenleri tarafından karşılanan cenaze, Türkiye Büyük Mîllet Meclisi önünde hazırlanan katafalka kondu. Ankara halkı da onun cenazesi önünden saygıyla geçerek son görevini yaptı. 21 Kasım 1938 Pazartesi günü, sivil ve askerî yöneticiler ile yabancı devlet temsilcilerinin hazır bulunduğu ve on binlerce insanın katıldığı büyük bir tören yapıldı. Daha sonra Atatürk'ün tabutu katafalkta alınarak. Etnografya Müzesinde hazırlanan geçici kabre kondu. Türk milleti daha sonra, bu büyük insana lâyık, Ankara Rasattepe'de bir Anıtkabir yaptırdı. 10 Kasım 1953'te Etnografya Müzesinden alınan Atatürk'ün naaşı Anıtkabir'e getirildi. Burada yurdun her ilinden getirilmiş olan vatan topraklan ile hazırlanan ebedî istirahatgâhına yerleştirildi.
ATATÜRK İçin Ne Dediler
2007 - "Atatürk" - İnternette en çok aranan kelimeler arasında
In the "Most Frequently Searched For Terms," there are four that are particularly surprising. None of the staff would have predicted that any of these would end up as a frequent search term. The most surprising term was "Ataturk"--Kemal Ataturk, the founder of modern Turkey. He was in 8th place of ALL terms and descriptors. Churchill and Kennedy were the top 2 names searched for, but Ataturk was next-3rd most frequent name searched for. More people searched for him than they did for Abraham Lincoln and Clinton (both Bill and Hillary combined). In a vote by Time Magazine a few years ago for "Man of the Century" Ataturk was amongst the leading suggestions-far ahead of Charles de Gaulle, Harry Truman and others seemingly better known and more famous. Remarkable leader that Ataturk was, it is simply hard to understand the contemporary curiosity about this man's quotations. True, he founded a democratic, secular, Republic, modernized Turkey giving women the vote before most western countries and about the same time as the United States did. And he did this in a 98% Islamic nation. Still it is surprising to realize that so many people would even know his name so that they could search for him. Kaynak: 1 Mart 2007 www.politicalquotes.org/press
4 Haziran 2007
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) eski Başkanı ve Yeni Zelanda eski Başbakanı Mike Moore
"Liderler Zirvesi 2007" (Tıklayınız)
1 Haziran 2007
GENELKURMAY II NCİ BAŞKANI ORGENERAL SAYIN ERGİN SAYGUN
“Güvenliğin Yeni Boyutları ve Uluslararası Örgütler”
Harp Akademileri - Sempozyum (Tıklayınız)
● AMERİKA
"Atatürk bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir askeri lider olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır. Çöküntü halinde bulunan bir imparatorluktan özgür Türkiye'nin doğması, yeni Türkiye'nin özgürlük ve bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilan etmesi ve o zamandan beri koruması, Atatürk'ün Türk halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye'de giriştiği derin ve geniş inkılaplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha başarı ile gösteren bir örnek yoktur."
John F. KENNEDY (A.B.D. Başkanı, 10 Kasım 1963)
In connection with the permanent memorial facility for Kemal Atatürk, I take pride in presenting my congratulations to Turkey. Your great country that is advancing on the course that he demonstrated has obtained very significant successes. This ceremony that is being held to commemorate the memory of Atatürk, the architect of progress and Turkish unity, is a very appropriate respect to a person who became a source of inspiration to free peoples throughout the world.
Dwight D. Eisenhower, President of the United States of America
"Asker-devlet adamı, çağımızın en büyük liderlerinden biri idi. Kendisi, Türkiye'nin, dünyanın en ileri memleketleri arasında hak ettiği yeri almasını sağlamıştır. Keza O, Türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını teşkil eden, kendine güvenme ve dayanma duygusunu vermiştir."
General Mc ARTHUR
"Sovyet Rusya Hariciye Nazırı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince bütün Avrupa'nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim olduğunu sordum. Bana Avrupa'nın en kıymetli devlet adamının Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal olduğunu söyledi."
Franklin D. ROOSEVELT A.B.D. Başkanı, 1928
"Benim üzüntüm, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkan kalmamış olmasıdır."
Franklin D. ROOSEVELT (A.B.D. Başkanı, 10 Kasım 1963)
"Dünya sahnesinden tarihin en dikkatli, çekici adamlarından biri geçti." Chicago Tribune
"Savaş sonrası döneminin en yetenekli liderlerinden biri." New York Times
"İnsanı teslim alıcı fevkalade önderlik kuvveti vardır. O, tetiktir, hazır cevaptır, dikkati çekecek kadar zekidir." Gladys Baker (Gazeteci)
● ALMANYA
"Atatürk, azimli bir hareketle milletini tahammül edilmez bir akıbetten kurtaran ve bütün dünyanın hayran kaldığı bir kalkınma yapan ilk devlet başkanı olmuştur." Fulkise Becbahter
"O kişisel kazanç ve ün peşinde koşan basit bir diktatör değil, gelecek kuşaklar için sağlam temeller atmaya uğraşan bir kahramandı." Prof. Walter L. Wriht Jr.
"Atatürk Türkiye'yi tek düşman kalmaksızın bırakmıştır. Bu zamanımızın hiçbir devlet şefinin başaramadığıdır." Alman Volkischer Beobachter Gazetesi
"Almanya, ATATÜRK'ün eserine ve mücadelesine hayrandır. Onda, tarihi eseri, özgürlüğü seven bütün milletler için bir sembol olarak kalacak kudretli bir kişilik görmektedir." Berlin, Alman Ajansı
"Istırap çeken dünyada barış ve esenliği yeniden kurmak ve insanlığın yalnız maddi değil, manevi gelişmesini sağlamak isteyenler Atatürk'ün iman verici ve yön göstericiliğinden örnek ve kuvvet alsınlar." Profesör Herbert Melzig (Tarihçi)
"Kendisinin tarihi büyüklüğü, eseri olan yeni Türkiye'ye bakılarak bu günden ölçülebilir. Çelik gibi azim ve gayreti, uzağı gören akıl ve hikmetle birleşmiş olan bu gerçek halk önderi ve devlet adamı; Anadolu dağlarının en uzak ve ıssız köşesindeki köylere bile başka bir ruh aşılamıştır." Illustrierte Dergisi
"O, kendi milleti ve beşeriyet alemi için beslediği muhabbetle, bir dahinin neler yarattığına dair, cihana fevkalade heyecanlı bir sahne seyrettirmektedir." Herbert Melzig
● FRANSA
"Akıllı ve barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini bırakacaktır."
Albert LEBRUN, Fransız Cumhurbaşkanı
"Türkiye tarihi, bugün her zamandan çok Batı ve Avrupa tarihinden ayrılmaz bir haldedir. Ve Atatürk'ün bu yöndeki gayretleri sonuçsuz kalmamıştır. Memleketlerimiz arasındaki yüzyılları aşan dostluk, bu gelişmenin temel öğelerinden biridir."
Charles De GAULLE
"Atatürk, hür ve müstakil bir Türkiye bırakıyor." Jour Eche De Paris
"Atatürk çok büyük bir şahsiyet, çok büyük bir komutan, politik bir dehadır." Excelsoir
"Atatürk, zaferlerinden tevazuyla bahsediyor, her şeyi çok derin görüyordu." Figaro
“Kemal Atatürk, Türk devrimlerinin dehasıydı." Ordre
"İnsanlığın bütün belirtileri Onda kendini hemen gösteriyor." Noelle Gazetesi
"Eski Osmanlı İmparatorluğu bir hayal gibi ortadan silinirken, milli bir Türk Devleti'nin kuruluşu, bu çağın en şaşırtıcı başarılarından birisidir. Mustafa Kemal, yüce bir eser ortaya koymuştur. Atatürk'ün parlak başarısı bütün sömürgeler için bir örnek olmuştur." Maurice BAUMANT (Profesör)
"Çok büyük bir adamdı...bir siyasi dahiydi." Excelsior Gazetesi
"Dünyanın, çağdaş, en büyük kişilerinden biri." Le Jour-Echo de Paris
"Atatürk'ün yurt kurtarıcı olduğunu, milletlerin en vefalısı olan Türkler asla unutmayacaklardır."
Noell Roger (Gazetesi)
"Karşımdaki bu büyük adamda, keşfettiğim bu büyük meçhulde maharet ve karakter o kadar iyi işlenmişti ki, sözlerinde hiçbir şüphe aranamazdı."
Claude Farrer (Yazar)
"Bu günün Türkleri, yüzyıllar önce Avrupa'yı titreten canlı millet durumuna erişmiştir. Ve bu aksam O büyük ulunun başında bekleyen Türkiye, güçlü ve dipdiri Türkiye'dir."
Pierre Dominique (Gazeteci)
"Asırları asan adam !.." Fransa, Paris Basını
"Mevcut rütbelerin hepsini kaldırdığı bir memlekette, bu adam, bütün rütbeleri, kazanmıştır. O memlekete, bulabilecek en şerefli isim Ona verilmiştir."
Mercel Sauvage (Gazeteci)
"Bu, insanlığa denenmiş bir felsefe örneği olarak sunulabilir. Atatürk yüz yıllara sığabilecek işleri on yılda tamamladı."
Gerrad Tongas (Yazar)
"Atatürk öldü. Barış kubbesinin Doğu sütunu yıkıldı. Artık evrende barışı kimse garanti edemez. Nitekim Avrupalı devlet adamları; O'nun 1930'da yaptığı uyarı ve tavsiyeleri dinlememiş ve dünyayı 1939 yılında ikinci büyük savaş felaketinin içine sürüklemişlerdir."
SANERWIN (Gazetesi)
"Atatürk, bir milleti, birkaç yılda asrileştirmek mucizesini göstermiştir."
Paris-Le Temps
"Yeni Türk Devleti ile Ankara Antlaşması'nın imzalanması nedeniyle; "Bizi arkadan vurdu, dağ başındaki haydutlarla, Mustafa Kemallerle anlaştı" diyenlere Fransız Başbakanının Mecliste verdiği cevap: Dağ başındaki haydutlar diye isimlendirdiğiniz kahraman Mustafa Kemal ve O'nun tüm askerleri burada olsalardı teker teker hepsinin heykellerini dikerdik. Böylesine kahraman bir antlaşma imzalamaktan gurur duyuyorum." (1921)
Fransız Başbakanı BRIAND
"Sırasıyla ihtilalci ve asi, sonradan muzaffer bir kumandan olan "Türklerin babası" Yeni Türkiye'yi yarattı, sultanları kovdu, kadınlara hürriyet verdi fesi kaldırdı, ülkesinde radikal bir inkılap yaptı."
Paris-Soir
"Denilebilir ki onsuz, İslam alemi yolunu bulabilmek için elli yıl daha bekleyecekti."
Berthe Georges-Gaulis
"O, yüce bir dağa benzer. Eteğinde yaşayanlar bu yüceliği fark edemezler. Bu dağın azametini kavrayabilmek için, Ona çok zaklardan bakmak gerekir."
Claude Farrer / Fransız Edibi
"Kemal Atatürk'ün karakterinin bir cephesini göstermek itibariyle bir noktayı hatırlatmak isterim. Bize savaşlarından birini anlatıyordu.
Birdenbire durdu: Görüyorsunuz ya, dedi: birçok zaferler kazandım. Fakat bunların en büyüğünden sonra bile her akşam, savaş alanlarında ölen bütün askerleri düşünerek içimde derin bir keder duyuyorum. Cesaret ve zekasından başka yüreği bu kadar yüce olan böyle bir Şef'in, yurdu için mucizeler yaratmış olmasına şaşılabilir mi?"
George BENNES Vu Gazetesi, 1938
"Devrin yüksek şahsiyetleri kitaplarda, konferanslarda Türkiye'nin asla değişmeyeceğini ve değişmeden öleceğini ilan etmişlerdi. Halbuki ölmeden değişti. Hem de kökünden ve baştan aşağı değişti. İnançlar, gelenekler, yöntemler yıkıldı. Son döküntülerini de yabancı zırhlıları ve kapitülasyonlar gibi memleketten sürüp attılar. Türkiye, ruhunu değiştirmişti. Tamamen ve tasavvur edilmesi mümkün olduğu kadar."
Raymond CARTIER Le Nouvelliste Gazetesi
● İNGİLTERE
"Atatürk’ün inkılapları neslimizin fevkalade olayıdır." Daily Telegraph
"Atatürk, Türkiye’yi hesaba katılması icap eden, kuvvetli bir memleket haline getirdi." Daily Express
"Savaş sonrasının en ileri gelen devlet adamlarından biri. Kendi başına bir klas oluşturuyordu ve hemen her açıdan tekti." The Fortnightly
"O’nun idaresi altında Türkiye, Avrupa’nın kıymetli bir üyesi oldu." London Times
"Avrupa, savaştan sonra belirmiş az sayıdaki yapıcı devlet adamlarından birini kaybetti." Spectator
"Çağımızda hiçbir isim Atatürk'ün adı kadar büyük saygı yaratmamıştır." Observer
"İngiltere önce, cesur ve asil bir düşman, sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük adamı selamlamaktadır." Sunday Times
"O, benzeri olmayan bir devlet adamı idi. Diktatörlerin tahammül edemediği serbest bir nizamla, başaramadığı ve başaramayacağı işler yapmıştır. Tarihte böyle adamlar devirlerine kendi adlarını vermişlerdir." Word Price
"O, Türkiye'nin önceki kuşaklarından hiçbirine nasip olmayan özgürlük ve güven dolu bir hayat sağladı. Başarıları, Türkiye'nin Avrupa devleti olmasını sağladı, yakın doğunun tarihini değiştirdi."
Times Gazetesi
"Savaş Türkiye'yi kurtaran, Savaştan sonra da Türk Milletini yeniden dirilten Atatürk'ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de büyük kayıptır. Her sınıf halkın O'nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahraman ve modern Türkiye'nin Ata'sına değer bir görünümden başka bir şey değildir."
Winston CHURCHILL İngiltere Başbakanı, 1938
"Atatürk, Türk Milleti'nin ruhunda Türk Bayrağı gibi dalgalanan bir baştı." Daily Telegraph
"Cumhuriyet Türkiye'sinin Devlet Başkanı Kemal Atatürk, diğer önderlerde görmeye alışmadığımız şu değerli nitelikleri kişiliğinde toplamış bulunuyor: alçak gönüllülük, yeterlik ve başarı." The Truth Dergisi
"O genç ve dahi Türk Şefi'nin o esnada Çanakkale de bulunması, müttefikler bakımından tarihin en acı darbelerinden biridir." Alan Moorehead (Yazar)
"Atatürk, eskimiş bilimlerle boş yere kafasını yormamış olduğundan daha taze ve cesur düşünen bir önderdir. Kendisi için, bugünkü Avrupa'nın en güçlü Devlet Adamıdır diyebileceğimiz Atatürk, hiç şüphesiz devlet adamlarının en cesur ve orijinalidir." Herbert Sideabotham (Yazar)
"Herhangi bir olayı derinliğiyle kavramak, çıkar yolu görüp birdenbire harekete geçmek iktidarı, O'nun eşsiz otoritesinin başlıca kaynaklarından biridir." (1923) Grace Ellison (Gazeteci)
● AFGANİSTAN
"O büyük insan yalnız Türkiye için değil, bütün doğu milletleri için de en büyük önderdi."
Emanullah HAN
Afgan Kralı
● ARNAVUTLUK
"Atatürk’ü, yeni Türkiye’nin kuruluşu yolunda katettiği şerefli merhaleleri ile anıyoruz." Dirita
"Atatürk, eski Türkiye’den modern bir devlet çıkarmıştır." Stipsi Gazetesi
"Bu Türk Milleti yastadır. Çünkü yeni Türkiye'nin yaratıcısı olan eşsiz şefini kaybetmiştir." Stipsi Gazetesi
● AVUSTURYA
"Büyük düşüncelerin adamı, bir devlet mimarıydı."
Neue Freie Presse, Viyana
"Atatürk öyle bir insandır ki, hayali değildir. İstediğini bilir, bildiğini yapar, yapamayacağı bir şeyi de istemez."
Avusturyalı Heykelci Krippel
● BELÇİKA
"Atatürk, yirminci asrın en büyük gerçeğini yaratan adamdır." Kopenhag-Nasyonal Tidende
"Milletine bu kadar az zamanda bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk'tür."
Libre Belgique gazetesi
● BULGARİSTAN
"Kemal Atatürk, açık kıvılcımlı gözlerini hayata kapadı. Politik sahneden tükenmez bir enerji, kuvvetli bir sima çekiliyor." Zora
"Hiçbir memleket, yeni Türkiye'nin Ata'sı tarafından başarılan kadar güçlü, hızlı ve kökten bir yenilik hamlesine erişmemiştir." Bulgar Dness Gazetesi
● ÇEKOSLAVAKYA: "Atatürk’ün şahsında, yeni Türkiye’ye ruh veren bir adam kaybolmuştur. Bu derece yüksek yaradılışta bir adama sahip oluklarından dolayı gıpta ediyoruz."
● ÇİN
“Biz Çinliler, hepimiz bu yasa katılıyoruz. Zira büyük bir milletin, çok sevilen Büyük Ata'sının ölümü, yalnız Türkiye için değil, aynı zamanda bizim kıtamızda ve bütün dünyada büyük bir boşlukbırakmaktadır.”
(Çin Basını)
“Atatürk, bütün Asya kıtasının Ata'sıdır.”
(Çin Basını)
"Mustafa Kemal yeni Türkiye'nin kalbidir. Eski, yıpranmış bir toplumdan yepyeni, güçlü bir millet yaratmış, eşsiz kişiliğiyle kendini herkese saydırmış, enerjisiyle herkesi kendine inandırmıştır."
Ma Shao-Cheng (Yazar)
"Eğer tarih bir kalbe sahip olsaydı, Mustafa Kemal'i mutlaka kıskanırdı."
Tchang Yang Yee Pan Gazetesi, Çin, 1958
● DANİMARKA
"Atatürk, şahsiyet ve yeteneğin dev gibi bir simgesi idi, O, yirminci yüzyılın en görkemli olayını yaratan adamdı."
National Tidence Gazetesi
● FİNLANDİYA
"Atatürk, eserlerinin büyüklüğü bakımından dünyada çok önemli bir mevki işgal etmektedir." Svenska Presse
"Atatürk, olağanüstü nitelikte bir devlet adamı, savaş sonrası dünya tarihinin en önemli simalarından biri idi." Hufvud Stadbladet Gazetesi
● HİNDİSTAN
"Dünyanın yetiştirdiği en büyük insanlardan biri." Star of India
"Atatürk, yalnız Türk Milleti'nin değil, özgürlüğü uğruna savaşan bütün milletlerin önderiydi. O'nun direktifleri altında siz bağımsızlığınıza kavuştunuz. Biz de o yoldan yürüyerek özgürlüğümüze kavuştuk." Bayan Sucheta KRIPALANI Hint Parlamento Heyeti Başkanı
● İRAN
"Atatürk gibi insanlar bir nesil için doğmadıkları gibi belli bir devre için de doğmazlar. Onlar önderlikleriyle yüzyıllarca milletlerin tarihinde hüküm sürecek insanlardır."
Tahran Gazetesi
"Atatürk yalnız kahraman milletinin büyük bir Şef'i olmakla kalmamıştır. O, aynı zamanda insanlığın da en büyük evladı olmuştur."
Iran Gazetesi
● İSRAİL
"Dünya, çağımızın en dikkati çekici adamlarından birini kaybetti."
Palestine Post
"Mustafa Kemal Atatürk, kuşkusuz 20. yüzyılda dünya savaşından önce yetişen en büyük devlet adamlarından biri, hiçbir millete nasip olmayan cesur ve büyük bir inkılapçı olmuştur."
Ben GURION İsrail Başbakanı (1963)
● İSVEÇ
"O olmasaydı modern Türkiye olmazdı. O'nun sayesinde Türkler, O'nun olağanüstü eserini izleyebilecekler ve zaten dünyaca pek yüksek olan onurlarını daha fazla yükseltebileceklerdir."
Nya Dagligt Gazetesi
● İSVİÇRE
"Türkiye'yi yaratan, tarihimizin bu en Büyük Adam'ını başımı en derin hürmetle eğerek selamlarım."
Profesör MORRF
"Yalnız bir asker değil, aynı zamanda yüzyılımızın bir daha göremeyeceği bir dahi idi."
Profesör SEKRETAN
● İTALYA
Kemal Atatürk, yalnız yeni Türkiye'nin sembolü değil, aynı zamanda çağımızın en ilgi çekici şahsiyetlerinden biridir. Çalışkan, güçlü ve hür Avrupa'nın diğer ülkeleri ile işbirliğine sağlam şekilde bağlı olan Türkiye, bugünde O'nun izinde yürümektedir.
Giovanni Leone, İtalya Başbakanı
"Atatürk’ün ölümü ile dünya büyük bir liderini kaybetmiştir." Gazeta Del Pololo
"Hayatının sonuna kadar milleti'nin mutlak güveni ile kurduğu devletin başında muzaffer kumandanının kişiliği, eşi görülmemiş bir karakter örneğidir." C. C. Sforza
"Üstün iradesi, tükenmez cesareti ve eşsiz sezişi ile hasımlarını dize getirdi. Fazilet ve ciddiyeti, üç yılda memleketine yalnız askeri değil, aynı zamanda tam ve doyurucu bir siyasi zafer kazandırdı.
F.Perrone Di San Martino" (Yazar)
"Atatürk'ün ölümü ile Yakın Doğu'nun gelişmesine birinci derecede etken olan son derece kuvvetli bir şahsiyet kaybolmuştur."
Tribuna Gazetesi
● JAPONYA
"Şaşırtıcı ve çekici bir kişi. Asker olarak büyük, fakat devlet adamı olarak daha büyük."
Japon Times
"Yüzyıldan beri Küçük Asya'nın çıkardığı en büyük lider."
The Japon Chronicle
● LÜBNAN
"Büyük adamlar, kuşaklarının başındadır. Türk Milleti'nin başındaki büyük ve dahi Atatürk, politika ve savaş alanlarında yılmayan büyük ve yurtsever bir insandı."
KERAMA - Lübnan Başbakanı, (10 Kasim 1963)
"Kelimenin tam anlamıyle bir yapıcı ve yaratıcı olan Atatürk, dünya haritasında memleketine yepyeni bir sınır çizmiştir."
Loryan Gazetesi (1938)
"Atatürk, dünyanın çok nadir yetiştirdiği dahilerdendir. O, bütün bir tarihin seyrini değiştirmiştir."
Ennehar Gazetesi (1938)
"Dünyanın çok nadir yetiştirdiği dahilerdendir. Dünya tarihinin gidişini değiştirmiştir."
An Nahar
● MACARİSTAN
"Modern devlet adamları arasında yeni Türkiye’nin şefi, yüksek bir mevki işgal etmektedir." Uj Magyar
"Bütün kainat büyük bir yasa katılıyor." Pesti Naplo
Yüzyılımızda, "olmayacak hiçbir şey yoktur" şeklindeki tarihi gerçeği ispatlayan ilk adam olmuştur.
Esti Ujsag.Macar.
"Dünya, bu savaş ve barış kahramanı büyük adamın ölümü ile yoksul düşmüştür."
Pester Lioyd Gazetesi
"Türkiye'yi bir arı kovanına ve bütün Türkleri de bal aramağa çıkmış çalışkan arı'lara benzetiyorum. Nasıl arı'lar beylerinin etrafında toplanıp çalışırlarsa bütün Türk Milleti bu gün büyük dahi Mustafa Kemal etrafında toplanmışlardır."
Prof. M. Zaajti Franes
● MISIR
"Çağının, belki de tüm tarihin en olağanüstü kişilerinden biri."
Egyptian Gazetesi
● NORVEÇ
"Atatürk, tarihte, memleketinin en büyük adamlarından biri olarak kalacaktır."
Le Morgen Bladet Gazetesi
● PAKİSTAN
"Kemal Atatürk, yalnız bu yüzyılın en büyük adamlarından biri değildir. Biz Pakistan'da, Onu geçmiş bütün çağların en büyük adamlarından biri olarak görüyoruz. Askeri bir deha, doğuştan bir lider ve büyük bir yurtsever."
Eyüp HAN, Pakistan Cumhurbaşkanı
"Bizim aslımız rengi uçmuş bir kıvılcım iken, O'nun bakışı ile cihanı kaplayan ve aydınlatan bir güneş haline geldik."
İkbal (Şair)
● HİNDİSTAN
Türkiye'yi modernleştirme yolunda Kemal Atatürk'ün giriştiği genel çabayı büyük bir takdirle karşıladım. O'nun dinamizmi, yılmak ve yorulmak bilmezliği insanda büyük bir etki yapıyordu. O, doğuda modern cağın yapıcılarından biridir. O'nun en büyük hayranları arasında bulunmakta devam ediyorum.
Jawaharlal Nehru, Hindistan Başbakanı
● POLANYA
"O'nun yaratıcı ruhunun ve ateşli yurtseverliğinin harekete geçmemiş olduğu hiçbir alan yoktur." Gazeta Polska
"Atatürk, zaferleriyle milletinin hayatında bugünkü yeni merhaleye yol açmıştır." Polska Zbrozna
● ROMANYA
"Atatürk, zamanımızın en büyük devlet adamlarından biridir." Universal
"Romanya, önünde hürmetle ve teveccühkar bir teessürle eğildiği bir dost kaybetmiştir." Timpul
"Büyük saygı hisleriyle Atatürk’ün hatırasını anıyoruz." Romanya Gazetesi
"Atatürk, tarihte teşkilatçı bir dahi, bir milletin harikalar yaratan yöneticisi ve memleketinin kurtarıcısı olarak kalacaktır."
Independance Romaine Gazetesi (12 Kasım 1938)
"Bir milleti, uçurumun kenarından sarsılmaz azmiyle kurtaran, kuvvetlendiren, yükselten yöneticiler arasında Atatürk, en birincisidir."
Timpul Gazetesi (12 Kasım 1938)
● RUSYA
"Şöhreti bütün cihana yayılmış olan tecrübeli başkanın yönetimi herkesin sevgi ve saygısını çeken büyük Türk Milleti'nin milli bağımsızlığını devamlı bir başarı ile kuvvetlendirmiş ve yeni milli yapısını yaratmıştır."
Sovyet Başbakanı KALININ
"İsmi yeni Türkiye’nin bütün milli kurtuluş hareketine bağlı olan Kemal Atatürk’ün ölümü, Türk Milleti için büyük bir kayıptır. Türkiye’nin bütün samimi dostları ile yüksek adamın ve devrimizin dikkat çekici şahsiyetinin ölümünden, derin bir surette elem duymaktayız." İzvestia
● SURİYE
"Vatanını muhakkak bir parçalanmaktan kurtararak devlet gemisini güvenilir bir limana götürdükten sonra milletinden bir taht istemedi. O, kelimesinin bütün anlamıyla bir insan, eşsiz bir dahi, kahraman bir asker ve siyaset adamı idi..."
Elifba Gazetesi
"Atatürk'ün başardığı işler mucize ve harika kabilindedir. Birkaç yıl içinde memleketinde yaptığı inkilaplar, birkaç yüzyılda gerçekleştirilmeyecek işlerdir."
El Tekaddum Gazetesi
● YUGOSLAVYA
"Atatürk'ün dehası, tarihte Türk Milleti'nin taşıdığı ruhun faziletine en yüksek örneklerinden birini teşkil edecektir." Branko Aczemovic (Elçi)
"Tarih, silinmez harflerle bu devlet adamının ismini hak edecektir. Atatürk bir halk adamıdır. Kırılmaz azmi, keskin zekası ve kudreti kendisini yendiği alın yazısının önüne getirmiş, böylece yeni Türkiye'nin yaratıcısı olmuştur." Politika Gazetesi
"Atatürk, bir defa cisminin toprağa düşeceğini, fakat cumhuriyetin ebedi olduğunu söylemiştir. Yugoslavya hükümeti, bu sözlerindeki hakikate inanmaktadır." Vrene
● YUNANİSTAN
"Türkiye, dost ve düşmanlarının hayran olduğu bir deha adama, malik bulunmak bahtiyarlığına erişmiştir." Katemerini
"Her memleket, milleti zafer, vefa ve saadet yolunda ilerleten büyük adamlarına anıtlar dikecektir."Katemerini
"O’nun adı dünya tarihinin kahramaları arasında, silinmez bir şekilde kalacaktır. Zira şahsiyeti kendi memleketinin hudutlarını aşmıştır." Elefteron Vima
"Çok, pek çok devrimler görüldü. Fakat hiçbiri Atatürk’ün cesaret ettiği ve muvaffak olduğu şeyi yapamadı." Messager Di Athens
"Kılıcının şecaati, Atatürk’ün tek fazileti, tek şan ve şerefi değildir. O’nun barış zamanında yaptıkları, iradesinin kuvvetini ve fikirlerinin parlaklığını daha ziyade ispat etmiştir." Akropolis
Kaynak: www.ankara.gov.tr www.istanbul.gov.tr www.ntvmsnbc.com www.mkutup.gov.tr/soylenenler
ATATÜRK için ne dediler
World leaders and press pay tribute to Ataturk
● UNITED STATES OF AMERICA
The name of Atatürk reminds mankind of the historical accomplishments of one of the greatest men of this century: His leadership gave inspiration to the Turkish nation, farsightedness in the understanding of the modern world, and courage and power as a military leader. It is without a doubt that another example can not be shown indicating greater successes than the birth of the Turkish Republic, and ever since then Atatürk's and Turkey's broad and deep reforms undertaken, as well as the confidence of a nation in itself.
John F. KENNEDY, President of the United States of America
Washington D.C., November 10, 1963 on the 25th Commemoration of Ataturk's death
_
He was a soldier-statesman, one of the greatest leaders of our era. He ensured that Turkey got its rightful place among the most advanced nations of the world. He has given to Turks the sense of self-confidence and endurance to the Turks, that forms the foundation stone of a nation's greatness. I take great pride in being one of Atatürk's loyal friends.
General Douglas MACARTHUR, Commander-in-Chief of the Far East Forces, U.S.A.
_
During a conversation with the Foreign Affairs Minister of the Soviet Union, Litvinov, I asked him who was, according to him, the most valuable and remarkable statesman of Europe. He replied that, the most valuable and interesting leader in the world was the President of the Turkish Republic, Mustafa Kemal Ataturk.
Franklin D. ROOSEVELT (U.S. President, 1928)
My sorrow is that, it is no longer possible to fulfill my strong wish to meet this great man.
Franklin D. ROOSEVELT (U.S. President, 10 November 1963)
_
One of the most talented leaders of the after war period.
New York Times
_
From the stage of the world passed one of the most attentive and attractive men of history.
Chicago Tribune
_
He had an embracing-like extraordinary leadership strength. He was vigilant, energetic, and intelligent.
Gladys Baker (Reporter)
● UNITED KINGDOM
The death of Atatürk, who saved Turkey during the war and revived the Turkish nation, is not only a loss for his country, but it is also a great loss for Europe. The sincere tears that people from all classes have shed, are nothing more then the true reflection of this great man - the Father of the modern Turkey.
The sincere tears shed after him by all classes of people is nothing other than an appropriate manifestation to this great hero and modern Turkey's Ata.
Winston CHURCHILL, Prime Minister of the United Kingdom (1938)
_
We meet genius people very rarely in centuries. It is so unlucky that, in this century that great genius person belongs to the Turkish Nation.
The centuries rarely produce a genius. Look at this bad luck of ours, that great genius of our era was granted to the Turkish nation.
D. Lloyd George, Prime Minister of the United Kingdom
_
Fifty years before this we heard the name of Mustafa Kemal as a distinguished Turkish Commander. Later, with the establishment of peace, he got the opportunity to put forth his characteristics as a statesman and as one of the great national leaders, he gained one of the most eminent ranks in history. We remember that courageous and heroic soldier with respect and that statesman, the true father of modern Turkey with praise and gratitude.
Sir Alexander Douglas-Home, Prime Minister of the United Kingdom
_
Atatürk was one of the greatest statesman of everyone who has lived and died throughout history. At no time did he dwell on the period in which he lived, he would see the future and accordingly would carry out a task.
Lord Patrick Kinross
_
Ataturk is one of the leading statesmen of the after war period. He formed a class on his own and he was unique from all points. The Fortnightly
_
Europe has lost one of the few creative statesmen that have appeared after the war. Spectator
_
In our age no name has created such great respect, as has done the name Atatürk. Observer
_
England salutes the great man, that England has known first as a brave and noble enemy, then as a faithful friend. Sunday Times
_
He was a no-like other statesman. He achieved works that dictators, who could not endure the free order, did not and could not achieve. Word Price
_
He has secured a life full of freedom and trust that no prior generation had seen... His successes have made Turkey a European state and changed the Near-East’s history. Times Journal
_
The Turkish Republic’s Head of State, Kemal Atatürk, embodied in his person the following estimable qualities that we are not used to see in other leaders: modesty, competency and success.The Truth Magazine
_
Atatürk was a head, which waved like a Turkish Flag in the Turkish People’s soul. Daily Telegraph
_
The presence of that young and genius Turkish Chief at the Dardanelles at that very moment, is one of the most painful strikes in history to the allied side. Alan Moorehead (Writer)
_
Having not pondered in vain with old sciences, Atatürk was a fresh and brave thinking leader. As we can say that Atatürk is today’s strongest Statesman of Europe, he’s without doubt the most brave and original of all statesmen. Herbert Sidebotham (Writer)
_
To grasp in depth any event, the power to get into immediate action when a way out is seen, is one of the primary sources of his authentic authority (1923). Grace Ellison (Journalist)
● GERMANY
Atatürk has left Turkey without a single enemy. This is something that no other state leader of our time has succeeded in doing.
German Volkischer Beobachter Journal
_
Germany is amazed with Atatürk’s work and struggle. It sees in him, his historic monument, a powerful figure that will stay as a symbol for all the people who love freedom.
Berlin, German Agency
_
He is not a simple dictator who is after personal benefit and glory, but a hero who is trying hard to lay a solid foundation for generations to come.
Prof. Walter L. WRIGHT Jr.
_
The ones who want to restore peace and health in this painful world, and who want mankind to develop not only materially but also morally, must take as an example and ponder upon Atatürk’s galvanization and course.
Professor Herbert Melzig (Historian)
_
By looking at his piece of work, which is Turkey, one could judge his historical greatness. This true people’s leader and statesman who has united his iron will and zeal, his intelligence seeing the future and his wisdom, has brought a very different soul to the villages of the far and desolate corners of the Anatolian mountains.
Illustrierte Magazine
_
By maintaining an affection for his people and for mankind and the world, Ataturk shows an exciting stage to the world about what a genius can create.
Herbert Melzig
● FRANCE
Because of the 25th year of Atatürk's death, I want to express the feelings of loyal friendship felt for the Turkish nation by the French nation. Today, Turkish history even more than ever is inseparable from Western and European history. Atatürk's efforts in this direction were not left without results. The friendship between our countries that has surpassed hundreds of years, has formed the foundation for this development.
Charles de GAULLE, President of France
_
All of mankind’s signs appear immediately in him. Noelle Journal
_
While the Old Ottoman Empire disappears like an illusion, the foundation of the national Turkish State is the most impressive success of this era. Mustafa Kemal has exposed a monumental piece of work. Atatürk’s brilliant success has been an example for all the colonies.
Maurice Baumant (Professor)
_
He was a great man... a political genius. Excelsior Journal
_
One of the world’s modern, greatest figures. Le Jour-Echo de Paris
_
The Turks who are the most loyal of all nations, will never forget that Atatürk was a savior of the nation. Noell Roger Journal
_
In the great man standing in front of me... there could be no doubt in his words.
Claude Farrer (Writer)
_
Today’s Turks... who terrified Europe centuries ago... are standing next to this great master, with a strong and energetic Turkey.
Pierre Dominique (Journalist)
_
The man who hanged the centuries!... France, Paris media
_
The work that Ataturk has achieved, with intelligent and peaceful methods, will leave traces in the history of mankind.
Albert LEBRUN (French President)
_
In a country where all the actual ranks have been removed, this man has won all the ranks. In that country, the most respectful name has been given to him.
Marcel Sauvage (Journalist)
_
This could be presented to mankind as an example of untested philosophy. Atatürk has done in ten years, the work that could take centuries.
Gerrad Tongas (Writer)
_
Atatürk has shown the miracle of modernizing a nation in a few years.
Paris-Le Temps
_
After the signing of the Ankara Treaty with the new Turkish State, French Prime Minister stated to the Assembly, “he has betrayed us, he has come to terms with wild brigands, with Mustafa Kemal followers: The ones that you named wild brigands the hero Mustafa Kemal and all his soldiers, had they been here, we would have erected their statues one by one. I’m proud to have signed such an heroic treaty. (1921)
French Prime Minister BRIAND
_
In turn, a revolutionary and a rebel, then becoming a glorious commander, the “Father of Turks” has created the New Turkey, expelled the sultans, has given freedom to women, abolished the fez, and made a radical revolution in his country.
From Paris-Soir
_
It can be said that without him, the Islamic world would have waited another fifty years to find its way.
Berthe Georges-Gaulis
_
He looks like a great mountain. The ones living on its foot cannot see that greatness. In order to grasp the greatness of this mountain, one must look at it from far away.
Claude FARRER (French Writer)
_
In order to show a part of Kemal Atatürk’s character, I want to make a point. He was relating one of his wars. Suddenly he stopped: you see, he said: I’ve won many victories. But even after the greatest of them each night, I feel a deep sorrow inside of me by thinking about all the soldiers who died in the battlefield. Could one be amazed about the chief who has created miracles to his country, other then his courage and intelligence, to have such a great heart?
George BENNES - Vu Journal (1938)
_
The great thinkers of the period have proclaimed in their books and in conferences that, Turkey would never change and would die without changing. However it has changed without dying. Has even changed from the root and from top to bottom. Beliefs, traditions and methods broke down. They have swept away from the country the last remains like the foreign battleships and capitulations. Turkey had changed its soul. Totally and as one could imagine is possible.
Raymond CARTIER (Le Nouvelliste Journal)
● AFGHANISTAN
He was not only a great man for Turkey, but he was also a great leader for the Eastern People.
Emanullah HAN (Afghan King)
● ALBANIA
The Turkish People are in mourning because they have lost the unique chief who created the New Turkey.
Stipsi Journal
● AUSTRIA
He was a man of great ideas, a state architect.
Neue Freie Presse, Vienna
_
Atatürk is such a man that, he does not dream. He knows what he wants, he does what he knows, and he does not want something that he cannot do.
Krippel (Austrian sculptor)
● BELGIUM
Atatürk is the man who created the biggest truth of the twentieth century.
Kponhag-Nasyonal Tidende
_
Atatürk is the only statesman who has served his people in that magnitude, in such a short time.
Libre Belgique Journal
● BULGARIA
No country has reached a strong and speedy modernization movement from the root, as was achieved by the Father of the New Turkey.
Bulgarian Dness Journal
●CHINA
Ataturk is an elder and father of the entire Asian continent.
Chinese Press
_
The people of China, we all are in mourning with Turkey. The death of the leader of a great nation, who was much loved by the Turkish people, has not only left an emptiness and void for Turkey, but also for our continent, and the world.
Chinese Press
_
Mustafa Kemal is the heart of a new Turkey. He has built a strong new country from a worn-out nation, and with his unequaled character and energy, he has earned the respect and trust of everyone.
Ma Shao-Cheng (Writer)
_
If history had a heart, it surely would be jealous of Mustafa Kemal.
Tchang Yang Yee Pan Newspaper, 1958
● DENMARK
Atatürk was the giant-like sign of character and talent. He was the man who created the twentieth century’s most splendid event.
National Tidence Journal
● EGYPT
He was one of the most extraordinary persons of the era, even perhaps of entire history. Egyptian Journal
● FINLAND
Atatürk was an extraordinarily talented statesman, one of the most important figures of post-war history.
Hufvud Stadbladet Journal
● GERMANY
On November 10, the entire world, and we Germans as well, remember with praise the life and works of a person to whom we are attached with friendship and respect. Atatürk always tried to establish firm ties between Turkey and Europe.
Prof. Ludwig Erhard, Prime Minister of the Federal Republic of Germany
_
I am the child of a generation that knows closely Turkish-German friendship. At an early age I saw a man's heroism's, the services he carried out and the self-sacrifices he undertook for his country. This man was Mustafa Kemal. Today I comprehend even better that this person was a great statesman. He was great, because he used all his courage for his nation, his country to save his homeland at an unlucky moment. He was great, because he directed his nation towards the absolute necessity of adjusting them to the necessities of history. He was great, because he always knew how to defend suitable limits and he did not go beyond the limits that would put his work into danger. Courageousness and his own courageousness was intelligent enough as well to be able to draw the limits.
Kurt G. Kiesinger, Prime Minister of the Federal Republic of Germany
● GREECE
Turkey is in possession of a genius man that friends and foes are astounded with. Katimerini
_
In the life of a nation it is very seldom that changes to such a radical degree were carried out in such a short period of time... Without a doubt, those who have done these extraordinary activities have earned the attributes of a great man in the complete sense of the word. And because of this, Turkey can be proud of itself. (October 31, 1933)
Eleutherios Venizelos, Prime Minister of Greece
● INDIA
Kemal Atatürk or Kemal Pasha by which name we knew him in those times, was my hero during my youth. I was very moved when I read about his great reforms. I met with great praise the general efforts made by Atatürk on the course of modernizing Turkey. His dynamism, undauntedness and unawareness of fatigue created a great effect on people. He was one of the builders of the modern age in the orient. I continue to be among his greatest admirers.
Jawaharlal Nehru, Prime Minister of India
_
One of the greatest men that the world has ever seen.
Star of India
_
Atatürk was not only the Turkish people’s leader, but also he was the leader of all the people who fought for their freedom. Under his directives, you have gained your freedom. We too have followed that route to gain our freedom.
Mrs. Sucheta KRIPALANI (The President of the Indian Parliament Delegation)
● IRAN
Men like Atatürk are not born for just one generation, nor are they born for just one period. They are persons who will reign during centuries over people with their leadership.
Teheran Journal
_
Atatürk did not stay as a great chief of a heroic people. At the same time, he has become mankind’s biggest child.
Iran Journal
● ISRAEL
The world has lost of the most attention calling man of our era.
Palestine Post
_
Without doubt, Mustafa Kemal Atatürk is one of the greatest statesmen that during the 20. Century and before the war has ever arisin; he has been a brave and great reformist that no other people have ever known.
Ben GURION (Israel Prime Minister 1963)
● PAKISTAN
Kemal Atatürk is not only one of the greatest leaders of this century. We in Pakistan see him as one of the greatest men of all times who has lived and died. He is not only the beloved leader of your country. All the Moslems in the world have turned their eyes to him with feelings of love and admiration.
Muhammed Ayub Khan, President of Pakistan
● SWEDEN
Had he not been, modern Turkey wouldn’t have been. Thanks to him, the Turks will follow his extraordinary work and they’ll promote higher their already high honour in the world.
Nya Dagligt Journal
● SWITZERLAND
I salute by bowing my head with my deep respects to this Greatest Man of our history, the one who created Turkey. Professor Morrf
_
He was not only a soldier, but also a genius that our century will never see again. Professor Sekretan
● ITALY
At the head of a state that he created with his people’s absolute trust till the end of his life, the personality of this glorious commander is the example of a unique character.
C. C. SFORZA
_
With his superior will, his inexhaustible bravery and unique discernment, he has brought down his opponents to their knees. In three years, his virtue and seriousness have brought to his country not only a military, but also a full and satisfactory political victory too. F. Perrone Di San Martino (Writer)
_
With the death of Atatürk, an extremely strong figure that was a primary element in the development of the Near-East has disappeared. Tribuna Journal
● JAPAN
A confusing and an attractive person. Great as a soldier, greater as a statesman. Japan Times
_
The greatest leader that the Small Asia has put forward since a century. The Japan Chronicle
● LEBANON
Great men are at the head of generations. At the head of the Turkish People, the great and genius Atatürk was an undaunted great and patriotic man in the political and battlefield arenas.
KERAMA (Lebanese Prime Minister, 10 November 1963)
_
In the true sense of the word, as a constructive and creative leader, Atatürk has drawn an entirely new border to his country on the world’s map.
L’Orient Journal (1938)
_
Atatürk is one of the rare geniuses that the world has put forth. He has changed the entire course of history. An Nahar Journal (1938)
● HUNGARY
Ataturk has been the first man in our century to prove the historical fact which is, “there is nothing that can not be done." Esti Ujsag.Magjar
_
The world has become destitute with the death this great man, the hero of war and peace. Pester Lioyd Journal
_
I compare Turkey to a beehive and all the Turks to diligent bees looking out for honey. Like the bees who try to gather around their master, the whole Turkish People has gathered around the great genius Mustafa Kemal. Professor M. Zaajti Franes
● JAPAN
We feel a great admiration for Atatürk in his efforts towards ensuring the modernization of Turkish society by separating religion and politics from each other and by carrying out the Turkish Language Reforms.
Hayato Ikeda, Prime Minister of Japan
● THE NETHERLANDS
In our times, it is Atatürk who brought Turkey to its current status as a modern republic with his farsighted and courageous political, social and economic reforms. At the same time, it was also he that prepared the foundation of the modern economy that will ensure today Turkey's attaining the strength to be able to enter the European Economic Community.
Joseph Luns, Minister of Foreign Affairs, the Netherlands
● NORWAY
Atatürk will remain as one of the greatest men of his country in history. Le Morgen Bladet Journal
● PAKISTAN
Kemal Atatürk is not only one of the greatest men of this century. In Pakistan, we see him as one of the greatest men of all eras. A military genius, a leader by birth and a great patriot.
Eyup HAN (President of Pakistan)
_
The exploits of your leaders in many a historic field of battle; the progress of your Revolution; the rise and career of the great Ataturk, his revitalization of your nation by his great statesmanship, courage and foresight all these stirring events are well-known to the people of Pakistan.
Mohammad Ali Jinnah (March 4, 1948)
_
When our essence was a spark that grew pale, with his look, we became like a sun that illuminates and envelops the world.
Ikbal (National Poet of Pakistan)
● POLAND
There is no domain where his creative and vivacious patriotism has not got into action. Gazeta Polska
● ROMANIA
Atatürk will remain in history as a genius organizer, a people’s ruler creating miracles, and a saviour of his country. Independence Romaine Journal (12 November 1938)
_
Atatürk ranks the first amongst the rulers who have saved a people with an unshaken will from the edge of the precipice, strengthened and lifted them. Timpul Journal (12 November 1938)
● RUSSIA
The ruling of an experienced president who’s fame has spread all over the world, has strengthened with continuing success the independence of the great Turkish people, who have attracted the love and respect of everyone, and have created a new national structure.
Soviet Prime Minister KALININ
_
We are indebted to him for the birth of the first republic in the Near and Middle East. This Republic showed the way for the wars of national freedom for many nations. Under Atatürk's administration, Turkey's international authority advanced and his country started to play an important role in world politics.
Nikita S. Khrushchev, President of the Soviet Union
_
Mustafa Kemal was not a socialist. But it can be perceived that he is a good organizer, with great understanding, progressive, with good thoughts and an intelligent leader. He is carrying out a war of independence against those plunderers. I am believing that he will break the pride of the imperialists and that he will beat the Sultan together with his friends. ( 1921 )
Vladimir llyich LENIN, Leader of the Russian Revolution
● SYRIA
By saving his country from a certain dismemberment, after he brought the ship to a safe harbour, he did not want a throne from his people. He was, in the true sense of the word, a man, a unique genius, a heroic soldier and a politician... Elifba Journal
_
The achievements of Atatürk are in the category of miracle and wonderful. The reforms that he has done in his country in just a few years, are works that cannot be done in a few centuries. El Tekaddum Journal
● TUNISIA
The Sakarya Battle, the Sakarya Victory became the strongest recollection when I was twenty. At that time I said to myself, I wonder whether or not I can mobilize my country like this? Can I not instill in his spirit this delivering attack, this unreined passion?
Habib ben Ali BOURGUIBA, President of Tunisia
● YUGOSLAVIA
The genius of Atatürk is one of the highest examples of the virtue that the Turkish people have carried all along in history. Branko Aczemovic (Ambassador)
History will preserve the name of this statesman with indelible figures. Politika Journal
